BALK - De komst van een warmtenet in Balk is haalbaar. Dat benadrukt Eigen Warmte Balk na het nieuws dat het warmteproject Warm Heeg is stopgezet. De situatie in Heeg maakt één ding wel heel duidelijk: genoeg Balksters moeten interesse tonen in een aansluiting. "Alleen dan kunnen wij het warmtenet in Balk realiseren", zegt projectleider Goffe Venema.

Afgelopen week werd bekend dat het project Warm Heeg, waarmee een warmtenet zou worden gerealiseerd in het dorp, op het laatste moment toch geen doorgang vindt. "Dat is heel spijtig", zegt Goffe. "Wij hebben als project ontzettend veel gehad aan hun kennis en ervaring. Het was mooi geweest als het gelukt was. Maar de gemeente Súdwest-Fryslân kon niet garant staan voor de financiële risico's. Vooral omdat het deelnamepercentage van 44% van de inwoners te laag was. Daardoor ontstond er een te groot financieel gat. Bij 75% deelname was het project wel doorgegaan. Die les nemen wij in Balk heel serieus."

Balk verschilt van Heeg

Dat er in Heeg niet genoeg deelname was, komt ook doordat er in het dorp veel recreatiewoningen staan. De eigenaren daarvan bleken minder geïnteresseerd te zijn in het warmtenet. Recreatiewoningen zijn ook voornamelijk in het voorjaar en de zomer bewoond, waardoor verwarming nauwelijks nodig is. Ook hebben eigenaren van vakantiehuizen over het algemeen minder binding met het dorp. In Balk gaat het om bewoners die hier het hele jaar wonen en geworteld zijn. "Voor hen is het warmtenet een relatief eenvoudige manier om aardgasvrij te worden", zegt Goffe. "Dus zonder ingrijpende verbouwingen of dure installaties. Door met elkaar het warmtenet mogelijk te maken, helpen we ook onze dorpsgenoten die anders alleen tegen aanzienlijk extra kosten los kunnen komen van hoge en instabiele gasprijzen."

De situatie in Balk verschilt ook op andere punten van Heeg, waardoor het project in Balk nog steeds een grote kans van slagen heeft. "Heeg was volledig afhankelijk van aquathermie", legt Goffe uit. "Die techniek is duurder en alleen in de zomer bruikbaar. In Balk gebruiken we restwarmte van AVK Plastics, die het hele jaar beschikbaar is, en een deel aquathermie uit de Luts. Dat maakt onze warmtebron goedkoper."

Grote rol voor Dynhus

Een ander belangrijk verschil is het woningbezit van woningcorporatie Dynhus in Balk. "Binnen het warmtenetgebied vallen ruim 600 woningen onder ons beheer", zegt Yeb Tiemensma, manager Vastgoed en Projecten. "Dat is goed voor een aansluitgraad van 43%. In Heeg ging het om slechts 150 huurwoningen." Dynhus is voornemens de huurwoningen in Balk op het warmtenet aan te sluiten, als het grootste deel van de huurders hiermee instemt. Voorwaarde daarbij is ook dat het warmtenet voor de huurders een betaalbare oplossing is. Ook vindt Dynhus de zekerheid van de warmtelevering belangrijk.

Warmtenet beter alternatief dan warmtepomp

"Zoals het project Eigen Warmte Balk nu laat zien, is het warmtenet echt een aantrekkelijke manier om de woonlasten voor onze huurders laag te houden", zegt Yeb. "Een warmtepomp per woning is veel duurder en vraagt om flinke aanpassingen in de woning. Met het warmtenet zorgen we met elkaar voor een minder ingrijpende, betrouwbare, betaalbare en collectieve oplossing. We hopen dan ook dat veel huurders laten weten dat ze willen aansluiten. Op 25 juni houden we bij ons op kantoor van 16.00 tot 20.00 uur een inloopbijeenkomst waarbij we onze huurders graag verder informeren."

Voordeligere tarieven dan aardgas

Het warmtenet moet straks toegankelijk zijn voor alle Balksters in het warmtenetgebied, stelt Goffe. "We streven er daarom naar dat iedereen zonder eigen kosten kan aansluiten. Dat doen we met behulp van de subsidies die woningeigenaren krijgen. Voor huurders betaalt Dynhus de aansluiting. Daarnaast willen we dat de warmtetarieven straks flink lager zijn dan voor aardgas. Minimaal 10%, maar liever meer."

Aanbod dat niet te weigeren is

Om ervoor te zorgen dat er een niet te weigeren aanbod voor een aansluiting komt, wordt er hard gewerkt aan een voorlopig ontwerp. "We worden daarbij ondersteund door het Deense bedrijf PlanEnergi. In Denemarken hebben ze heel veel ervaring met warmtenetten, ook op dorpsniveau. PlanEnergi heeft inmiddels een second opinion gedaan op ons schetsontwerp en ziet meerdere mogelijkheden deze te verbeteren. Anders gezegd: om de kosten voor de realisatie verder te verlagen. Dat moet het mogelijk maken straks met een heel aantrekkelijk aanbod te komen."

Kansen voor warmtebuffer

PlanEnergi ziet ook kansen voor de realisatie van een warmtebuffer, iets wat in Heeg nog niet mogelijk was. "Zo'n warmtebuffer zorgt ervoor dat de restwarmte op een slim moment kan worden opgeslagen en later kan worden gebruikt", aldus Goffe. "Zo kun je inspelen op schommelende elektriciteitsprijzen, waardoor je de kosten verder verlaagt. We hebben dus alle mogelijkheden in huis om ervoor te zorgen dat we elke Balkster in het warmtenetgebied een gunstig aanbod kunnen doen."

Balkster, laat van je horen!

Op dit moment heeft 20% van de bewoners in het warmtegebied - huurders en woningeigenaren - aangegeven vrijblijvend interesse te hebben. Dat is een mooi begin, maar dat percentage moet omhoog. "We hebben eind dit jaar ruim 60% belangstelling nodig", zegt Goffe. Natuurlijk snapt de projectleider dat sommige mensen liever eerst de definitieve prijzen horen. "Maar het is een kip-en-eiverhaal", aldus Goffe. "Alleen als mensen nu belangstelling tonen kunnen we verder, aantrekkelijke tarieven aanbieden en binnen twee jaar starten met de aanleg van het warmtenet. Halen we dit percentage niet, dan gaat helaas ook bij ons de stekker eruit."

Stoppen betekent volgens Goffe dat veel dorpsgenoten aanzienlijke kosten zullen moeten maken als ze aardgasvrij willen worden. "Maar daar denken we nu nog niet over na, want er zijn te veel kansen waardoor wij er zeker van zijn dat het project gaat slagen, als Balksters tenminste van zich laten horen. Daarom benadruk ik nog maar eens: je zit nergens aan vast, maar je zorgt er wel voor dat het Balkster project verder kan en heel aantrekkelijke wordt voor jezelf en je dorpsgenoten."

Animatie, video's en informatiepunt

Wie meer wil weten over Eigen Warmte Balk, waar de warmte vandaan komt en hoe het warmtenet werkt, kan een kijkje nemen op www.eigenwarmtebalk.frl. Hierop staat onder meer een animatie waarmee je een duidelijke uitleg krijgt. Op een interactieve kaart kun je verder door het dorp 'wandelen' en diverse video's bekijken. Liever een persoonlijk gesprek? Het informatiepunt van Eigen Warmte Balk is elke donderdag en vrijdag geopend van 10.00 tot 17.00 uur. Je kunt ook altijd mailen naar info@eigenwarmtebalk.frl voor het maken van een andere afspraak. Huurders kunnen zich met vragen ook altijd richten tot Dynhus.

Over Eigen Warmte Balk

Eigen Warmte Balk is een initiatief van Energie Coöperatie Gaasterland, Gemeente De Fryske Marren, woningcorporatie Dynhus, AVK Plastics, Plaatselijk Belang Balk Vooruit en ondernemingsvereniging Eigen Haard / De Stikke. Zij hebben de ambitie om in 2030 in Balk aardgasvrij te wonen en te werken. Uit een haalbaarheidsonderzoek blijkt dat hiervoor een groot deel van Balk op een warmtenet kan aansluiten. Voor de wijken aan de randen van Balk zijn individuele warmtepompen een optie.